เรื่องเล่าทั้งหมด

นายแวฮารน แวมามะ เล่าว่า เพื่อนของผู้เล่าเคยไปโปรตุเกสและกลับมาเล่าให้ฟังว่า ฝรั่งที่เคยมาปัตตานีในอดีตได้บันทึกข้อมูลถึงสิ่งมหัศจรรย์ของปัตตานีไว้ 4 อย่างดังนี้
1. การค้าขายที่ปัตตานีได้รับการยกเว้นภาษี ไม่ต้องเสียภาษี 2 อย่างคือ การค้าขายสินค้า เช่น ข้าว และเรือยาว
2. ช่วงเวลาพระอาทิตย์ตกดิน คนปัตตานีจะหายหมด เนื่องจากปัตตานีเป็นเมืองที่คนส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม เมื่อใกล้ค่ำถึงเวลาละหมาด ทุกคนก็จะเข้าบ้านเพื่อละหมาด อย่างคนในตำบลกรือเซะ ช่วงเย็นมีผู้คนเป็นร้อยเป็นพันเดินไปเดินมาในตลาด ถึงเวลาพระอาทิตย์กำลังจะตกดิน คนปัตตานีก็จะหายเข้าบ้านกันหมด ซึ่งในปัจจุบันก็ยังเห็นคนเฒ่าคนแก่กลับเข้าบ้านในช่วงเวลานี้เช่นกัน
3. เสียงอาซาน 4 ทิศ (การอาซาน คือ การประกาศเพื่อไห้ได้รับรู้ถึงการเข้าเวลาละหมาดด้วยถ้อยคำเฉพาะ)
4. น้ำทะเลกลายเป็นน้ำจืดที่สามารถดื่มได้ น้ำทะเลบริเวณปากบางตาวา (บางตาวา แปลว่า จืด) จุดที่ห่างจากฝั่งออกไปประมาณ 150 เมตร เป็นน้ำจืดที่สามารถนำมาดื่มได้ ผู้เล่าได้บอกว่า สาเหตุที่น้ำบริเวณนั้นเป็นน้ำจืดเพราะแม่น้ำปัตตานีที่มาจากชลประทานจะไหลลงทะเล ทำให้น้ำทะเลกลายเป็นน้ำจืด

ได้เห็นมุมมองของชาวต่างชาติที่สะท้อนถึงจังหวัดปัตตานี

42/12 ถนนหน้าวัง ตำบลจะบังติกอ อำเภอเมือง จังหวัดปัตตานี

บุคคลที่เรียนรู้ประวัติศาสตร์ปัตตานี