ประวัติดิเกฮูลู
นายอานูบี กานุง หัวหน้าวงคณะอาเน๊าะซีงอ และ นายมะลาซิ สูโร๊ะ ผู้จัดการวงคณะอาเน๊าะซีงอ เล่าว่า ดิเกฮูลูคณะอาเน๊ะาซีงอ ได้ก่อตั้งขึ้นเมื่อ 50 ปีมาแล้วปัจจุบันเป็นที่ 6 แล้วโดยมนาบอานูบี กานุง และนายมะลาซิ สูโร๊ะ ดูแล และได้เล่าประวัติดิเกฮูลูที่ทราบมากำเนิดที่บ้านกายูบอเกาะ ต. ตะโล๊ะฮาลอ อ.รามัน จังหวัดยะลา มีดิเกฮูลูชื่อวงกายู-บอเกาะ ผู้ก่อตั้งวงชื่อ นายมะ อยู่ทีี่หมู่บ้านกายูบอเกาะ นายมะ เกิดในวงผู้ที่ดื่มตูเว๊าะมาแซ คือ วงดื่มจากต้นตาลโตนด แล้วใช้ถาดมาเคาะตีให้จังหวะในการร้องเพลงดิเกฮูลู ต่อมานายมะได้ไปอาศัยอยู่ที่ประเทศมาเลเซีย ได้นำดิเกฮูลูไปแสดงที่นัันและมีมาถึงปัจจุบันนี้
เครื่องดนตรีประกอบด้วย
1. รำมะนาใหญ่ (หรือ บานออีบู)
2. รำมะนาเล็ก (หรือ บานออาเน๊าะ)
3. ฆ้อง 1 วง (หรือ ฆง)
4. โหม่ง (หรือ ม่อง)
5. ลูกแซ็ค หรือ เว๊าะลอมา
6. ฉิ่ง
7. ฉาบ
8. ปี่ (อุปกรณ์เสริม)
9. เหล็ก(อุปกรณ์เสริม) เพื่อให้การปรบมือเป็นจังหวะ ทำให้มีเสียงดัง
สมาชิกในคณะ มี 17 คน
เพลงที่ใช้การแสดงจะมี
-เพลงโหมโรง (ตะโบ๊ะห์ เรียกผู้ชม)
-เพลงมาแต
-เพลงกาโฆ๊ะ หรือ เพลงงาโฆ๊ะ กลอนสดโต้ตอบ
-เพลงสมัยนิยม
-เพลงวาบูแล
ค่าตอบแทนค่าจ้างในการแสดง ประมาณ 3,000 บาท
เครื่องแต่งกาย จะมีประมาณ 3 ชุด
เครื่องดนตรีแต่ละชนิดจะมีความสำคัญและมีความสัมพันธ์กันในวง จะมีเสียงไพเราะเพียงใดขึ้นอยู่กับการฝึกซ้อมและความพร้อมเพรียงภายในคณะด้วย
