เรื่องเล่าปี พ.ศ. 2325 สมัยรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ มีเรื่องราวเกี่ยวกับภาคใต้ นั่นคือเกิดศึก 9 ทัพ ในปี พ.ศ.2328 สยามยกทัพมาตีภูเก็ต และเกิดวีรสตรี 2 ท่านคือ ท้าวเทพกษัตรีย์และท้าวศรีสุนทร ซึ่งทั้ง 2 ท่านนับถือศาสนาอิสลาม เดิมชื่อ ปัทมา และปัทเมาะ เป็นหลานเจ้าเมืองนั่นเอง หลังจากนั้นสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาทต้องการให้เมืองทางใต้มาเป็นเมืองขึ้น เมื่อถึงเวลารบให้นำกองทัพมาช่วย รัฐกลันตัน ตรังกานู ไม่ขัดขืน เมื่อถึงเวลารบก็นำกองทัพมาช่วยไทย แต่ปัตตานีซึ่งเจ้าเมืององค์สุดท้ายขณะนั้นคือ ตนกูมูฮัมหมัด ขัดขืน ไม่ยอมไปช่วย เนื่องจากเห็นว่าแม่ทัพไทยมีทหารนับแสนซึ่งมากมายแล้ว กองทัพของพระยากลาโหมจึงยกทัพมาตีปัตตานี ปัตตานีพ่ายแพ้ สาเหตุที่ปัตตานีพ่ายแพ้เพราะ
1) ปัตตานีว่างจากสงครามมานานถึง 80 ปี
2) อาวุธที่มีโบราณแล้ว
3) หนอนบ่อนไส้ (นายทองจัน มาจากกรุงเทพฯ ซึ่งเจ้าเมืองปัตตานีไว้วางใจและมอบหมายให้ดูแลทางเรือ)
เมื่อปัตตานีพ่ายแพ้ กองทัพจึงเผาเมืองและวัง และขนประชาชนไปยังกรุงเทพฯ (หนองจอก มีนบุรี ซึ่งปัจจุบันคือคนปัตตานีนั่นเอง) ส่วนคนแก่ก็หนีเข้าไปอยู่ในมาเลเซีย
ที่มาภาพประกอบ : สมชาย วิรุฬหผล. 2558. จากนูซันตาราสู่มหานครปัตตานี. กรุงเทพฯ: วิกายา.